YÖK Başkanı Erol Özvar, TBMM Plan ve Bütçe Kurulu’nda sunum yaptı. Özvar, artan yükseköğretim kurumu sayısı nedeniyle, YÖK ve üniversiteler ortasında diyaloğu ileri evrelere taşıma maksadıyla ziyaretler gerçekleştirdiklerini söyledi.
‘BÖLGESEL ODAKLI ÜNİVERSİTE SAYIMIZI 22’YE YÜKSELTTİK’
Üniversitelerin misyon farklılaşmasına büyük ehemmiyet verdiklerini belirten Özvar, “Bu hedefle geçtiğimiz yıl, 20’si devlet 3’ü de vakıf olmak üzere 23 üniversitemizi ‘araştırma üniversitesi’ olarak ilan ettik. ‘Araştırma Üniversiteleri Takviye Programı’ ismi altında özel bir mali dayanak programı başladık. 2023 yılı bütçesi için de gerekli hazırlıklar tamamlanmıştır. Tıpkı formda bölgesel kalkınma odaklı üniversitelerimize, 2006 yılından sonra kurulan 7 üniversitemizi daha ek ederek, proje kapsamındaki üniversite sayımızı 22’ye yükseltmiş olduk. Üniversitelerimizin devlet yahut vakıf olsun; kendi içinde farklılaşarak, faaliyetlerini sürdürmelerini bekliyoruz. Güçlü ve rekabetçi taraflarını öne çıkararak, rekabet edebilmelerini sağlamak en kıymetli stratejilerimizden biridir. Üniversitelerin farklılaşması ismine 3’üncü bir kategori olarak ‘öncelikli alanlarda uzmanlaşan üniversiteler’ biçiminde rekabet gücü yüksek, bilimsel çalışmalarda temayüz eden üniversiteleri, başka bir küme altında YÖK olarak desteklemeye karar verdik. Bu sene prestijiyle bu çalışmamız da hayata geçecek” dedi.
‘OKULLAŞMA ORANI YÜZDE 44,7’
Özvar, yükseköğretime erişimin yeni kurulan üniversitelerle süratli bir halde arttığına dikkat çekerek, “2002 yılında erkeklerde yüzde 15,7, bayanlarda yüzde 13,5 ve toplamda yüzde 14,7 olan net okullaşma oranı, 2021 yılında erkeklerde yüzde 40,3, bayanlarda yüzde 49,2 ve toplamda yüzde 44,7 olarak gerçekleşmiştir. Yükseköğretim kurumları sayısı açısından bakıldığında ise 2002-2003 eğitim öğretim yılında 53 devlet ve 23 vakıf üniversitesi olmak üzere toplamda 76 yükseköğretim kurumunda 1 milyon 885 bin öğrenci tahsil görürken; 2021-2022 eğitim öğretim yılı prestijiyle 129 devlet, 75 vakıf üniversitesi, 4 vakıf meslek yüksekokulu ile birlikte toplamda 208 yükseköğretim kurumunda 8 milyon 297 bin öğrenci tahsil görmüştür” diye konuştu.
‘ÖNEMLİ BİR TALEP ARTIŞI OLDU’
Yükseköğretim Kurumları İmtihanı’nda (YKS) baraj uygulamasının kaldırılmasına değinen Özvar, “Bu düzenleme ile birlikte yükseköğretim kurumlarına değerli bir talep artışı olmuştur. 2002 yılında üniversiteye giriş sistemine başvuran aday sayısı, 1 milyon 540 bin civarındayken; 2022 yılı prestijiyle bu sayı, 3 milyon 243 bin ile yükseköğretim tarihinin en yüksek düzeyine ulaşmıştır. Bu artış, bize data temelli ve yükseköğretim alanındaki arz talep istikrarını gözeterek, aldığımız kararların rasyonel sonucunu göstermiştir. Daha kıymetlisi; geçen yıl açıköğretim hariç toplam 690 bin kişi yükseköğretim kurumlarımıza yerleşmişken; bu sayı, bu yıl 850 bine ulaşmıştır. Geçen yıla nazaran, yaklaşık 160 bin daha fazla şahsa yükseköğretim imkanı sağlanmıştır” dedi.
‘YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNLARININ İSTİHDAM ORANI 20 PUAN DAHA FAZLA’
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2021 yılı bilgilerine nazaran, lise ve dengi okul mezunlarının yıllık geliri 47 bin lirayken; yükseköğretim mezunlarının yıllık ortalama gelirinin 68 bin lira olduğunu belirten Özvar, “Üniversite mezunlarının istihdam oranları, lise mezunlarına nazaran daha yüksek olmaya devam etmektedir. 2021 yılının son çeyreği prestijiyle lise mezunları için yüzde 53,5 seviyesinde olan iş gücüne iştirak oranı, yükseköğretim mezunlarında yüzde 77,3’tür. Yükseköğretim mezunlarının istihdam oranı yüzde 68,1 iken; genel lise mezunlarının istihdam oranı yüzde 46,5’tir. Türkiye’de yükseköğretim mezunlarının genel lise mezunlarına nazaran, istihdam oranı da yaklaşık 20 puan daha fazladır. Yükseköğretim mezunlarının işsizlik oranları, genel lise mezunlarına nazaran daha düşüktür. İşsizlik, lise mezunları için yüzde 13 iken; yükseköğretim mezunları için yüzde 11,9’dur” diye konuştu.