Afganistan’da Taliban idaresi, bayanların toplum içinde duyulacak sesle konuşmasını da içeren bir dizi yasağı daha onayladı.
Yeni kurallarla, bayanların konutlarının dışında yüzlerini göstermesi büsbütün yasaklanıyor.
Rejim, toplumsal kurallara ait bu son maddelerle, “erdemli olmayı teşvik etmenin ve ahlaksızlığın ortadan kaldırılmasının” amaçladığını öne sürüyor.
Birleşmiş Milletler (BM) “ahlak ve erdeme” ait getirilen son yasakları kınadı.
Yasanın uygulamasını denetleyecek olan resmi ismi Fazileti Yayma ve Ahlaksızlığı Önleme Bakanlığı olan kurum, ülkedeki hiç kimsenin bu maddelerden muaf olmadığını vurguladı.
Taliban idaresi, Muhtesip isimli ahlak polisleri aracılığıyla toplumsal ömrü kısıtlıyor.
Yeni yasa ile Muhtesipler, Afgan halkının kamusal alanlarda nasıl göründüklerine, ne yiyip içtiklerine kadar müdahale edebilecek.
Yasa ne getiriyor?
Yeni yasa, bayanların seslerinin toplum içinde duyulmasını “ahlaksızlık” olarak tanımlıyor.
Söz konusu husus, “Yetişkin bir bayan mecburî olarak konutundan ayrıldığında sesini, yüzünü ve bedenini gizlemek zorundadır” tabirini içeriyor.
Aşırılıkçı bu toplumsal kurallar 2022 yılından bu yana ülkede kararname ile uygulanıyordu fakat son yasa ile resmiyet kazandı.
Taliban toplumsal ahlak maddelerine uymayan 10 binden fazla kişinin şu ana kadar gözaltına aldığını açıklıyor.
Yasa bayanların yüzlerini ve vücutlarını, “erkekleri günaha ve berbatlığa sürüklememek için” nasıl büsbütün örtmeleri gerektiğini de tanımlıyor:
- Bir bayan vücudunu büsbütün örtmelidir.
- Bir bayan “günaha sürüklememek” için yüzünü örtmelidir.
- Bir bayanın sesi “avret” kapsamında kıymetlendirilir ve toplum içinde duyulmamalıdır. (Arapça avret sözü, örtülmesi gereken beden kısımlarını söz eder. Avret, hem erkekler hem de bayanlar için, toplum tarafından görülmemesi gereken bedenin kesimlerini içerir.)
- Kadınlar ayrıyeten meskenlerinin içinde bile müzik söylerken yahut yüksek sesle kitap okurken duyulmamalıdır.
- Kadınların kıyafetleri ince, kısa yahut dar olmamalıdır.
- Kadınlar, kan yahut evlilik bağıyla bağlı olmadıkları erkeklerden vücutlarını ve yüzlerini gizlemelidir.
- Erkeklerin bayanların vücutlarına ve yüzlerine bakmaları da yasaktır ve tıpkı şey yetişkin bayanların erkeklere bakması için de geçerlidir.
Berberlerin sakal tıraşı yahut sakal düzeltmesi yapması da yasaklandı
Erkeklerin de meskenlerinin dışındayken göbekten diz altına kadar, bedenlerini örtmeleri gerekiyor. Bu beden kısımları “avret” sayılıyor.
Erkeklerin saçlarına şeriat maddelerine karşıt bir biçimde form vermesi de yasaklanıyor. Taliban, berberlerin sakal tıraşı yahut sakal düzeltmesi yapmasını da yasakladı.
Yeni kurallarla erkeklerin sakallarını yumruk uzunluğunda uzatması mecburî kılınıyor ve kravat takmak da yasaklanıyor.
Yasa bayanların tek başlarına taksiye binmesini ve erkeklerle yan yana araçta oturmasını da yasaklıyor.
Bir öbür yasak da çizimlere ait. Buna nazaran bir kuş, hayvan yahut aile üyesinin fotoğrafını çizmek de yasaklanıyor.
Aynı halde bir canlıyı tanımlayan heykellerinin alım satımı da yasaklandı.
Söz konusu kurallara ters hareket edenler, para cezasından, cezaevinde üç gün mahpusa kadar cezalar alabilecek.
Taliban lideri Haybetullah Ahundzade tarafından onaylanan yasa şimdi yürürlüğe konmadı.